Glutathion - Onderwijsmateriaal

Glutathion komt van nature voor in ons lichaam om cellen te beschermen tegen schadelijke stoffen. In onze cellen kan het in twee vormen voorkomen: gereduceerd (glutathion) en geoxideerd (GSSG), waarbij de gereduceerde vorm het meest voorkomt en goed is voor meer dan 98% van alle glutathion in ons lichaam. Het grootste deel van deze glutathion (ongeveer 80-85%) wordt opgeslagen in het belangrijkste deel van onze cellen, het cytosol. Ongeveer 10-15% wordt gevonden in de mitochondriën, de energiecentrales van de cel, terwijl een klein deel ook wordt gevonden in het endoplasmatisch reticulum, het deel van de cel dat betrokken is bij de eiwit- en vetproductie [1, 2].

Een tekort aan glutathion (GSH) in het lichaam kan leiden tot complicaties voor de gezondheid. Dit kan ontstaan door ouderdom of door bepaalde ziekten zoals hartaandoeningen, longaandoeningen, immuunstoornissen of kanker. Bij een tekort aan glutathion wordt ons lichaam vatbaarder voor schadelijke stoffen, wat de gezondheid verslechtert. Daarom onderzoeken wetenschappers manieren om de hoeveelheid glutathion in ons lichaam te verhogen. Eén zo'n manier is door middel van supplementen of bepaalde voedingsmiddelen. Cysteïne, vitamine B, C, E, alfa-liponzuur, selenium en bepaalde groenten en groene thee kunnen bijvoorbeeld helpen. Directe inname van glutathion kan ook oraal (slechte absorptie), door Glutathion tad 600 in de spier te injecteren of via een infuus in een ader [1, 2].

Glutathion tad 600 injectie introduceert de glutathionmolecule, die een sleutelrol speelt in veel processen in het lichaam. De kleine molecule glutathion tad 600 (glutathion) bestaat uit drie componenten - glutamaat, cysteïne en glycine. Het helpt de chemische reacties van ons lichaam in balans te houden en schadelijke oxidatieve stress te verlichten. Het bereikt dit door giftige stoffen van zowel binnen als buiten het lichaam te elimineren [1, 2].

Rol van glutathion tad 600 (glutathion)

Glutathion tad 600 werkt als een bescherming voor cellen tegen schadelijke stoffen. Deze schadelijke stoffen worden intern aangemaakt, zoals reactieve zuurstofspecies (ROS) - onstabiele moleculen die schade aan onze cellen kunnen veroorzaken, terwijl andere afkomstig zijn uit het milieu, waaronder verontreinigende stoffen en zware metalen. Endogeen Glutathion of Glutathion tad 600 beschermt ons voornamelijk op twee manieren. Ten eerste neutraliseert het direct deze schadelijke stoffen, waardoor ze onschadelijk worden. Ten tweede helpt het ons lichaam om ze te elimineren door hun uitscheiding via de nieren te vergemakkelijken. Bovendien ondersteunt Glutathion tad 600 enzymen in onze cellen die een belangrijke rol spelen bij de verwijdering van schadelijke stoffen [1, 2].

Glutathion speelt ook een sleutelrol in de recycling van vitamine C en E in ons lichaam. Deze vitamines dienen als belangrijke antioxidanten, die onze cellen beschermen tegen schade, en glutathion helpt ze te verjongen, zodat ze kunnen blijven functioneren bij het beschermen van cellen. Kortom, glutathion is een cruciale molecule die op vele manieren onze cellen beschermt tegen schade. Daarom kan het handhaven van gezonde glutathionspiegels één manier zijn om onze cellen te beschermen tegen schade veroorzaakt door schadelijke moleculen [1, 2].

Naast zijn rol als antioxidant en ontgifter is glutathion betrokken bij verschillende andere belangrijke processen in onze cellen. Deze omvatten de juiste vorming van eiwitten, het beschermen van bepaalde delen van eiwitten tegen ongewenste veranderingen, het afbreken van bepaalde soorten eiwitten, het beheren van de levenscyclus en groei van de cel, het assisteren bij vitamine C-metabolisme en het toezien op bepaalde celdoodprocessen [1, 2].

Wat doet Glutathion tad 600 (Glutathion) voor de lever?

Glutathion, of Glutathion tad 600, is een hoeksteen voor een optimale gezondheid van de lever. Het werkt als een krachtige antioxidant die een sleutelrol speelt bij ontgiftings- en immuniteitsprocessen. De lever, het belangrijkste ontgiftingsorgaan in het menselijk lichaam, bevat hoge concentraties glutathion. Deze molecule speelt een sleutelrol bij het neutraliseren van schadelijke gifstoffen, het metaboliseren van vetten en eiwitten en het versterken van de lever.

Onderzoek bij ratten heeft aangetoond dat glutathion mogelijk een beschermende rol kan spelen tijdens levertransplantatie. Het onderzoek toonde aan dat intraveneuze toediening van glutathion tijdens de kritieke reperfusieperiode, wanneer de bloedtoevoer naar de lever wordt hersteld, de leverschade aanzienlijk verminderde. Bovendien suggereerden de verhoogde bloedspiegels van glutathion ook zijn effectiviteit als antioxidant bij het neutraliseren van schadelijke stoffen die tijdens de reperfusie ontstaan. Gezien zijn beschermende werking en lage toxiciteit kan glutathion een nuttige aanvulling zijn op levertransplantatieprocedures [3].

In een ander onderzoek waarin het effect van glutathion tijdens reperfusie werd onderzocht, bleek dat glutathion de schade aan levercellen aanzienlijk verminderde en de overlevingskansen verbeterde. Bij toediening tijdens het herstel van de bloedstroom was glutathion in staat om bijna alle bloedstroom in de lever te herstellen en verminderde het de hechting van immuuncellen aan de bloedvaten in de lever, waardoor ontsteking en schade werden voorkomen. Omdat glutathion goed verdragen wordt door mensen, zou deze aanpak mogelijk gebruikt kunnen worden bij leverchirurgie om schade te voorkomen [4].

Bovendien hebben onderzoeken aangetoond dat glutathion een rol speelt bij het neutraliseren van schadelijke stoffen zoals broombenzeen, waardoor leverschade wordt voorkomen. In aanwezigheid van voldoende glutathion kan broombenzeen geneutraliseerd worden voordat het schade veroorzaakt, wat aantoont dat de beschikbaarheid van glutathion cruciaal is bij het voorkomen van leverschade door schadelijke stoffen [5]. Voorlopige studies suggereren ook dat glutathion gunstig kan zijn bij de behandeling van niet-alcoholische vette leverziekte (NAFLD). Een aantal kleinschalige onderzoeken heeft veelbelovende resultaten laten zien, waaronder minder schade aan levercellen en een betere gezondheid van de lever [6].

Daarnaast toonde een ander onderzoek dat zich richtte op het voorkomen van nierschade veroorzaakt door contrastmiddelen die gebruikt worden bij medische beeldvorming aan dat injectie met glutathion effectiever was in het voorkomen van schade dan orale toediening van N-acetylcysteïne. Dit suggereert dat glutathion een betere behandelingsoptie zou kunnen zijn om de nieren te beschermen tegen schade door contrastmiddelen [7].

Rol van glutathion tad 600 (glutathion) bij het ontgiften van het lichaam

Glutathion werkt als een ontgifter, vooral als het gaat om schadelijke stoffen of gifstoffen. Een onderzoek op ratten toonde aan dat wanneer hun natuurlijke glutathion was uitgeput, ze meer schade ondervonden van een gifstof genaamd MCLR. Het onderzoek toonde duidelijk aan dat lagere glutathionspiegels lichaamsweefsels gevoeliger maken voor dergelijke gifstoffen. In essentie is glutathion essentieel om het lichaam te helpen schadelijke stoffen te elimineren [8].

Daarnaast helpt glutathion om reactieve peroxiden af te breken en andere schadelijke verbindingen te ontgiften. Het helpt zelfs om sommige schadelijke stoffen (bekend als endogene carbonylen, zoals methylglyoxal en formaldehyde) om te zetten in een vorm die gemakkelijker kan worden afgebroken en verwijderd door andere ontgiftende enzymen [9].

Bovendien hebben sommige onderzoeken aangetoond dat glutathion een sleutelrol speelt bij de bescherming van cellen tegen de toxiciteit van bepaalde metalen, zoals seleniet en cadmium. Kortom, de rol van glutathion bij het ontgiften is van fundamenteel belang voor het behoud van de algehele gezondheid [10].

De rol van glutathion tad 600 (glutathion) bij het ondersteunen van immuniteit

Recente studies hebben de rol van glutathion in het reguleren van cellulaire functies belicht, een fenomeen dat bekend staat als 'redoxregulatie'. Voorheen werden oxidatiegerelateerde veranderingen als schadelijk beschouwd, maar nu wordt begrepen dat dergelijke veranderingen een regulerend effect kunnen hebben op cellulaire activiteit. Glutathion, dat aanvankelijk alleen als antioxidant werd gezien, wordt nu erkend als een signaalmolecuul dat helpt bij het reguleren van cellulaire functies, zelfs als er geen oxidatieve stress is [11]. Deze immuunregulerende rol van glutathion wordt nog steeds onderzocht en heeft implicaties voor verschillende ziekten. Bij patiënten met tuberculose is waargenomen dat de glutathionspiegels in bepaalde bloedceltypen lager zijn dan normaal. Behandeling met N-acetylcysteïne, een stof die de productie van glutathion bevordert, bleek de tuberculose-infectie beter onder controle te houden. De behandeling verlaagde ook de niveaus van bepaalde stoffen die betrokken zijn bij ontstekingen en de immuunrespons, waardoor het vermogen van het lichaam om TB-infectie te bestrijden toenam. Glutathion speelt dus een sleutelrol in zowel de cellulaire regulatie als de immuunrespons [12].

Waarom is glutathioninjectie (Glutathion tad 600) of intraveneuze toediening een betere optie dan orale toediening? Waarom zijn injecties beter dan orale toediening?

Om te begrijpen waarom injecteerbaar glutathion effectiever kan zijn dan oraal glutathion, is het handig om iets te weten over hoe ons lichaam glutathion verwerkt. Wanneer glutathion oraal wordt ingenomen, breekt ons lichaam het snel af, waardoor de hoeveelheid die door onze cellen kan worden gebruikt afneemt. Stel je voor dat je water op een spons giet - het water (of glutathion in dit geval) wordt geabsorbeerd, maar veel ervan loopt ook weg en wordt niet gebruikt. Dit is wat er gebeurt als we glutathion oraal innemen [13].

Aan de andere kant, wanneer glutathion, zoals Glutathion tad 600, direct in de bloedbaan wordt geïnjecteerd, omzeilt het dit snelle afbraakproces en is het gemakkelijker beschikbaar voor onze cellen. Het is alsof er een directe toevoerleiding naar onze cellen wordt geïntroduceerd, wat vooral nuttig kan zijn als de glutathionspiegels in het lichaam laag zijn [13].

Studies met muizen hebben aangetoond dat intraveneuze toediening van glutathion het glutathiongehalte in de lever, een belangrijk ontgiftingsorgaan, binnen enkele uren aanzienlijk kan verhogen. Dit is niet het geval wanneer glutathion oraal wordt ingenomen. Bovendien kunnen de lever, milt en nieren, allemaal kritieke organen in ons lichaam, een aanzienlijke hoeveelheid geïnjecteerd glutathion absorberen, wat de potentiële voordelen nog verder benadrukt. Hoewel oraal glutathion dus nuttig kan zijn, lijkt geïnjecteerd glutathion effectiever te zijn in het verhogen van de glutathionspiegels in ons lichaam, vooral in kritieke organen zoals de lever [13].

Glutathion en paracetamolvergiftiging

Acetaminophen, ook bekend als paracetamol, is een zeer populaire pijnstiller en koortswerend middel. Soms kan te veel innemen leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waaronder mogelijk overlijden.

In een onderzoek met genetisch gemodificeerde muizen ontdekten onderzoekers dat het hebben van meer van bepaalde beschermende enzymen, zoals superoxide dismutase en glutathion peroxidase in het plasma, deze muizen hielp om de schadelijke effecten van een overdosis acetaminofen te weerstaan. Het onderzoek toonde ook aan dat het injecteren van glutathionperoxidase bij normale muizen hielp om ze te beschermen tegen een dodelijke dosis acetaminofen [14].

In een ander onderzoek kregen muizen een schadelijke dosis paracetamol (300 mg/kg) toegediend en 1,5 uur later GSH of NAC (0,65 mmol/kg). Na 6 uur ontdekten de onderzoekers dat beide therapieën hielpen om de leverschade veroorzaakt door acetaminophen te verminderen. GSH was effectiever en verminderde de schade met 82% vergeleken met 46% bij NAC. Behandeling met GSH hielp de lever ook om energieniveaus terug te krijgen en het vermogen om schadelijke stoffen sneller te verwerken [15]. Deze resultaten suggereren het potentieel van het gebruik van glutathion als een vorm van behandeling voor een overdosis acetaminofen.

Alcohol en het risico op een tekort aan glutathion

Mensen die gedurende langere tijd grote hoeveelheden alcohol gebruiken, lopen een groter risico op leverschade en drugsvergiftiging. Dit kan komen doordat hun lichaam meer van de drug omzet in een schadelijk bijproduct, of doordat hun lichaam minder goed in staat is om dit schadelijke bijproduct te neutraliseren.

In de studie ontdekten onderzoekers dat zware drinkers lagere niveaus van glutathion in hun bloed hadden, zowel voor als na het innemen van paracetamol. Glutathion helpt het lichaam om schadelijke stoffen te neutraliseren. Er werd ook ontdekt dat mensen met door alcohol veroorzaakte leverschade lagere glutathionspiegels in de lever hadden, wat suggereert dat het consumeren van grote hoeveelheden alcohol het vermogen van het lichaam kan verminderen om de schadelijke bijproducten van paracetamol en andere drugs te neutraliseren [16]. Bovendien kunnen leveraandoeningen, zoals alcoholhepatitis, de hoeveelheid van een nuttige molecule genaamd glutathion in levercellen verminderen. Hierdoor kan de lever minder goed schadelijke stoffen ontgiften of verwijderen. In sommige onderzoeken verbeterde het toedienen van hoge doses glutathion direct in de bloedbaan van deze patiënten sommige indicatoren van de gezondheid van de lever (zoals SGOT-, SGPT- en GTT-niveaus) [17]. Glutathion kan dus nuttig zijn bij de behandeling van leveraandoeningen zoals alcoholhepatitis.

Hoe vermindert glutathion de bijwerkingen van chemotherapie bij de behandeling van kanker?

Ondanks enige controverse rond het gebruik van glutathion tijdens de behandeling van kanker, heeft een beperkt aantal onderzoeken de beschermende rol van glutathion tegen de bijwerkingen van chemotherapie aangetoond. Glutathion (GSH) speelt een belangrijke rol bij het minimaliseren van de bijwerkingen van chemotherapie, in het bijzonder die veroorzaakt door cisplatine en taxanen, die belangrijke behandelingen zijn voor verschillende vormen van kanker. Cisplatine, een belangrijk chemotherapeutisch middel, hecht zich aan het DNA in kankercellen en veroorzaakt schade die leidt tot celdood. Dit proces kan echter ook niet-kankerweefsel beschadigen, wat leidt tot bijwerkingen die de levenskwaliteit van de patiënt negatief beïnvloeden. Een veel voorkomende bijwerking is neurotoxiciteit, gekenmerkt door schade aan perifere zenuwen en kan variëren van milde tintelingen tot ernstige gevoelsstoornissen, waardoor de behandeling met cisplatine vaak moet worden gestaakt. Glutathion bindt zich echter aan cisplatine via het enzym glutathion S-transferase (GST), waardoor cisplatine uit de cellen wordt verwijderd en de schadelijke effecten mogelijk worden verminderd. De effectiviteit van dit proces kan variëren afhankelijk van genetische verschillen in GST bij individuen, wat van invloed kan zijn op hun reactie op chemotherapie en de kans op bijwerkingen zoals perifere neuropathie.

Interessant is dat exogene glutathion weliswaar de door cisplatine geïnduceerde neurotoxiciteit kan verminderen, maar dat hoge doses deze juist kunnen verhogen. Daarnaast veroorzaken taxanen, een andere klasse chemotherapiemedicijnen, toxiciteit door oxidatieve stress, waartegen glutathion en GST een beschermend mechanisme bieden. Studies, waaronder een meta-analyse, hebben aangetoond dat gelijktijdige toediening van glutathion met chemotherapie de incidentie en ernst van perifere neuropathie aanzienlijk kan verminderen bij patiënten die behandeld worden met cisplatine en oxaliplatine. Deze bevindingen suggereren het potentieel van glutathion als neuroprotectief middel bij chemotherapie, wat wijst op de noodzaak van grotere studies om de werkzaamheid ervan te bevestigen en het te vestigen als een standaardonderdeel van kankerbehandelingsschema's.[18]

Wijze van toediening en dosering van Glutathion tad 600?

Glutathion kan worden toegediend door directe intramusculaire injectie - in dat geval wordt het hele flesje (600 mg) opgelost in 4 ml of 5 ml water en in de bil geïnjecteerd. Dit is een snelle en gemakkelijke oplossing, maar het nadeel is dat zulke injecties pijnlijk kunnen zijn.

Een alternatief is om glutathion per infuus toe te dienen - los gewoon een ampul glutathion op in water en voeg het toe aan 250 ml zoutoplossing. Vitamine c en solcoseryl worden vaak toegevoegd aan zo'n infuus om het effect te versterken, maar dit is niet noodzakelijk. Deze manier van toedienen wordt het meest aanbevolen.

Er is nog een derde manier van toediening - directe intraveneuze injectie. Deze methode wordt officieel niet aanbevolen omdat glutathion dat snel wordt toegediend (in een paar seconden) vooral bij mensen met een ernstig glutathiontekort een tijdelijk gevoel van zwaarte op de longen kan veroorzaken, dat daarna overgaat. Het is echter de gemakkelijkste en minst pijnlijke toedieningsmethode. Het wordt meestal gebruikt door mensen die al vaak glutathion hebben genomen en die er goed op reageren. Zulke mensen zijn vaak gedwongen om een maand lang één of twee keer per dag glutathion in te nemen vanwege bijvoorbeeld hepatitis, in welk geval een directe intraveneuze injectie door henzelf het gemakkelijkst is. Bij deze methode wordt de inhoud van de flacon opgelost in 5 ml steriel water, de oplossing wordt opgezogen in een spuit van 5 ml en er wordt een insulinenaald ingebracht. De injectie kan zelf worden toegediend, bijvoorbeeld in een ader op het been bij de enkel. Toediening van glutathion op deze manier zou ongeveer 5 minuten moeten duren. Sommige mensen voegen 5 ml zoutoplossing toe aan de 5 ml glutathionoplossing voor extra veiligheid.

De dosering varieert afhankelijk van het doel. Bij acute hepatitis worden één tot twee flesjes per dag toegediend gedurende ongeveer 30 dagen. In het geval van een milde intoxicatie of een zwaar gecaterd feest kunnen 2 ampullen glutathion verspreid over 2 dagen per keer gebruikt worden. Als profylactische maatregel om gifstoffen uit het lichaam te verwijderen, wordt elke 2 weken ongeveer één ampul gebruikt.

Hoe kun je het glutathiongehalte verhogen?

Er zijn verschillende methoden om het glutathiongehalte in onze cellen te verhogen. Dit kan worden bereikt door glutathion direct in het lichaam te brengen, bijvoorbeeld door intraveneuze infusie, intramusculaire injectie of door het gebruik van glutathionprecursoren zoals N-acetylcysteïne.

Door het glutathionmetabolisme te manipuleren, kunnen we ons lichaam helpen om een verscheidenheid aan aandoeningen te beheersen, zoals vergiftiging, diabetes, nierfalen, ernstige infecties, longontsteking, hartaandoeningen, kanker en immuundeficiënties. Daarom zou het handhaven van gezonde glutathionspiegels een waardevolle aanvullende benadering kunnen zijn voor de behandeling van deze aandoeningen.

Disclaimer

Dit artikel is geschreven om voorlichting te geven en mensen bewust te maken van de besproken stof. Het is belangrijk op te merken dat de besproken stof een stof is en geen specifiek product. De informatie in de tekst is gebaseerd op beschikbare wetenschappelijke studies en is niet bedoeld als medisch advies of om zelfmedicatie te promoten. De lezer wordt geadviseerd om een gekwalificeerde gezondheidsprofessional te raadplegen voor alle beslissingen over gezondheid en behandeling.

Bronnen:

1. Jefferies, H., Coster, J., Khalil, A., Bot, J., McCauley, R. D., & Hall, J. C. (2003). Glutathion. ANZ Journal of Surgery, 73(7), 517-522. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1046/j.1445-1433.2003.02682.x
2. Exner R, Wessner B, Manhart N, Roth E. Therapeutic potential of glutathione. Wien Klin Wochenschr. 2000 Jul 28;112(14):610-6. PMID: 11008322. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11008322/
3. Schauer RJ, Kalmuk S, Gerbes AL, Leiderer R, Meissner H, Schildberg FW, Messmer K, Bilzer M. Intraveneuze toediening van glutathion beschermt parenchymale en niet-parenchymale levercellen tegen reperfusieschade na levertransplantatie bij ratten. World J Gastroenterol. 2004 Mar 15;10(6):864-70. doi: 10.3748/wjg.v10.i6.864. PMID: 15040034; PMCID: PMC4726997. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4726997/
4. Schauer RJ, Gerbes AL, Vonier D, Meissner H, Michl P, Leiderer R, Schildberg FW, Messmer K, Bilzer M. Glutathion beschermt de rattenlever tegen reperfusieschade na langdurige warme ischemie. Ann Surg. 2004 Feb;239(2):220-31. doi: 10.1097/01.sla.0000110321.64275.95. PMID: 14745330; PMCID: PMC1356215. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1356215/
5. Jollow, D. J., Mitchell, J. R., Zampaglione, N. A., & Gillette, J. R. (1974). Broombenzeen-geïnduceerde levernecrose. Protective role of glutathione and evidence for 3, 4-bromobenzene oxide as the hepatotoxic metabolite. Farmacologie, 11(3), 151-169. https://karger.com/pha/article-abstract/11/3/151/267297/Bromobenzene-Induced-Liver-Necrosis-Protective?redirectedFrom=fulltext
6. Santacroce G, Gentile A, Soriano S, Novelli A, Lenti MV, Di Sabatino A. Glutathion: Pharmacological aspects and implications for clinical use in non-alcoholic fatty liver disease. Front Med (Lausanne). 2023 Mar 22;10:1124275. doi: 10.3389/fmed.2023.1124275. PMID: 37035339; PMCID: PMC10075255. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10075255/
7. Saitoh, T., Satoh, H., Nobuhara, M., Machii, M., Tanaka, T., Ohtani, H., ... & Hayashi, H. (2011). Intraveneus glutathion voorkomt renale oxidatieve stress na coronaire angiografie effectiever dan orale N-acetylcysteïne. Hart en vaten, 26, 465-472. https://link.springer.com/article/10.1007/s00380-010-0078-0
8. Li, S., Chen, J., Xie, P., Guo, X., Fan, H., Yu, D., ... & Chen, L. (2015). De rol van glutathion detoxificatie pathway in MCLR-geïnduceerde hepatotoxiciteit in SD ratten. Milieutoxicologie, 30(12), 1470-1480. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/tox.22017
9. Dringen, R., Brandmann, M., Hohnholt, M. C., & Blumrich, E. M. (2015). Glutathion-afhankelijke ontgiftingsprocessen in astrocyten. Neurochemisch onderzoek, 40, 2570-2582. https://link.springer.com/article/10.1007/s11064-014-1481-1
10. Gharieb, M. M., & Gadd, G. M. (2004). Role of glutathione in detoxification of metal(loid) s by Saccharomyces cerevisiae. Biometalen, 17, 183-188. https://link.springer.com/article/10.1023/B:BIOM.0000018402.22057.62
11. Ghezzi, P. (2011). Rol van glutathion in immuniteit en ontsteking in de long. Internationaal tijdschrift voor algemene geneeskunde, 105-113. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.2147/IJGM.S15618
12. Venketaraman, V., Millman, A., Salman, M., Swaminathan, S., Goetz, M., Lardizabal, A., ... & Connell, N. D. (2008). Glutathionniveaus en immuunresponsen bij tuberculosepatiënten. Microbial pathogenesis, 44(3), 255-261. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0882401007001295
13. Wendel, A., & Jaeschke, H. (1982). Door geneesmiddelen veroorzaakte lipide peroxidatie bij muizen-III: Glutathiongehalte van lever, nieren en milt na intraveneuze toediening van vrij en liposomaal ingesloten glutathion. Biochemische farmacologie, 31(22), 3607-3611. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0006295282905834
14. Mirochnitchenko O, Weisbrot-Lefkowitz M, Reuhl K, Chen L, Yang C, Inouye M. Acetaminophen toxicity. Tegengestelde effecten van twee vormen van glutathionperoxidase. J Biol Chem. 1999 Apr 9;274(15):10349-55. doi: 10.1074/jbc.274.15.10349. PMID: 10187823. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10187823/
15. Saito C, Zwingmann C, Jaeschke H. Novel mechanisms of protection against acetaminophen hepatotoxicity in mice by glutathione and N-acetylcysteine. Hepatology. 2010 Jan;51(1):246-54. doi: 10.1002/hep.23267. PMID: 19821517; PMCID: PMC2977522. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19821517/#
16. Lauterburg BH, Velez ME. Glutathion deficiency in alcoholics: risk factor for paracetamol hepatotoxicity. Gut. 1988 Sep;29(9):1153-7. doi: 10.1136/gut.29.9.1153. PMID: 3197987; PMCID: PMC1434362. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3197987/
17. https://jmscr.igmpublication.org/home/index.php/archive/136-volume-05-issue-03-march-2017/1940-role-of-intravenous-glutathione-in-alcoholic-hepatitis#abstract

18. Marini
    HR, Facchini BA, di Francia R, Freni J, Puzzolo D, Montella L, Facchini G,
    Ottaiano A, Berretta M, Minutoli L. Glutathion: Licht en schaduw bij kanker
    Patiënten. Biomedicines. 2023 Aug 8;11(8):2226. doi:
    10.3390/biomedicines11082226. PMID: 37626722; PMCID: PMC10452337. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10452337/